Firmy podpisały więcej nowych umów, a „flexy” chętnie wykorzystują przed odebraniem docelowej powierzchni. Wciąż malejąca aktywność deweloperów pomogła w ustabilizowaniu wskaźnika pustostanów k-d-k, jednak jego wysoki poziom stanowi wyzwanie dla wynajmujących.
Wiele firm kontynuuje pracę hybrydową jednocześnie szukając swojego docelowego modelu. Widzimy jednak także zwiększoną aktywność najemców zarówno jeżeli chodzi o nowe umowy, jak i zainteresowanie elastycznymi przestrzeniami do pracy. Nie zmienia to faktu, że deweloperzy utrzymują w Warszawie rekordowo niski poziom powierzchni w budowie i według naszych prognoz w ciągu najbliższych 3 lat nie wrócimy do aktywności sprzed 2020 r. Jednak w perspektywie najbliższych kwartałów wyższy poziom pustostanów będzie skłaniał wynajmujących do przemyślenia strategii leasingowych i intensyfikacji działań – informuje Piotr Kamiński, Dyrektor Działu Wynajmu Powierzchni Biurowych, JLL.
Popyt – nowe umowy
Trzeci kwartał cechował się największą aktywnością najemców w tym roku. W następstwie pandemii firmy nadal ostrożnie podchodzą do wynajmowania powierzchni biurowych, ale widzimy wzrost udziału nowych umów w całkowitym popycie do 54%. Dowodzi to, że firmy coraz odważniej podejmują decyzje związane z planowaniem dalszych kroków dla swoich portfeli nieruchomości – mówi Mateusz Polkowski, Dyrektor Działu Badań i Doradztwa, JLL.
Warto zauważyć, że trwające procesy związane z redefinicją długofalowych strategii biurowych, wraz z rosnącym zainteresowaniem warszawskim rynkiem ze strony firm z sektora nowoczesnych usług biznesowych, mogą w pozytywny sposób wpłynąć w kolejnych miesiącach na wolumen transakcji najmu – dodaje Mateusz Polkowski.
Mniej podnajmów, więcej flexów
Zwiększająca się aktywność najemców na rynku tradycyjnym powoduje, że coraz więcej dużych firm tymczasowo korzysta z „flexów” w oczekiwaniu na docelowe biuro. Jako że dynamika wzrostu podaży powierzchni elastycznych w minionych miesiącach zdecydowanie spadła, średni poziom obłożenia wielu operatorów przekracza już 80%. Przekłada się to na względną stabilizację cen, a w konsekwencji najpewniej na ich podwyżki w najbliższych kwartałach – wyjaśnia Adam Lis, Doradca ds. Elastycznych Rozwiązań Biurowych, JLL.
Podaż – tylko 330 000 mkw. w budowie
Do końca roku nie należy spodziewać się znacznego wzrostu nowej podaży powierzchni biurowych w Warszawie. Z kwartału na kwartał maleje liczba mkw. w budowie, w związku z niewielką aktywnością deweloperów w uruchamianiu projektów. W ciągu ostatnich miesięcy na terenie Warszawy rozpoczęła się budowa tylko jednej nowej inwestycji wieżowej – The Bridge, realizowanej przez Ghelamco Poland – wylicza Piotr Kamiński.
Pustostany i czynsze
Aktualna aktywność najemców, która nie wróciła w pełni do poziomów sprzed pandemii, w połączeniu z oddaniem do użytku kilku kolejnych inwestycji, przekłada się na najwyższy od października 2017 r. poziom pustostanów w warszawskich biurowcach. Na koniec września 2021 r. sięgnął on 12,5%, czyli o 2,9 p.p. więcej r-d-r. Widzimy stabilizację, ale na realnie odczuwalny spadek musimy jeszcze poczekać – komentuje Mateusz Polkowski.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że właściciele niektórych biurowców w budowie decydują się na zaoferowanie pierwszym najemcom znacznie korzystniejszych warunków co do stawek, zachęt, jak i innych elementów umowy – dodaje Mateusz Polkowski.
Rynek inwestycyjny – nie tylko centrum Warszawy
Warszawski rynek biurowy dominuje w tym roku pod kątem aktywności inwestorów. Od początku roku na stołecznym rynku właścicieli zmieniły obiekty o wartości ponad 860 mln euro – to ok. 70% sfinalizowanych w tym roku transakcji biurowych w Polsce. Uwaga inwestorów skupiona jest na warszawskich projektach typu „prime”, które mają największe szanse na przyciągnięcie i utrzymanie najemców. W ostatnich miesiącach właścicieli zmieniło kilka z najbardziej prestiżowych biurowców, czego przykładem jest sprzedaż przez Echo Investment projektu Biur przy Warzelni do Deka Immobilien za 152,3 mln euro. Ale zainteresowanie inwestorów nie ogranicza się tylko do Centrum. Ostatni kwartał roku otworzył się sprzedażą mokotowskiego projektu Moje Miejsce I za ponad 47,3 mln euro, również przez Echo Investment. Na przełomie roku oczekujemy kolejnych transakcji poza ścisłym Centrum, co będzie dalszym potwierdzeniem atrakcyjności tego obszaru i płynności nieruchomości tam zlokalizowanych – mówi Marcin Sulewski, Dyrektor Działu Rynków Kapitałowych Nieruchomości Biurowych, JLL.
[…] Zobacz także: Powoli stabilizuje się warszawski rynek biurowy […]